Informacje dt. praw autorskich

Wytyczne (założenia) do koncepcji rekonstrukcji
Dolnego Zamku w Będzinie.


Obecny stan zachowania i rozpoznania Dolnego Zamku w Będzinie nie pozwala na wierne odtworzenie jego pierwotnego wyglądu.
Projekt koncepcyjny zakłada jednak przywrócenie kubatur Dolnego Zamku wzbogacających krajobrazowo widok zamku w Będzinie. Proponujemy więc dydaktyczną metodę rekonstrukcji.

Ze względu na niepełną wiedzę o wyglądzie Dolnego Zamku może zostać wprowadzony zestaw typowych dla regionu elementów i detali związanych z funkcjonowaniem średniowiecznego zamku. Celem tego zabiegu ma być w miarę wiarygodne uzupełnienie istniejących obiektów, odtworzenie brakujących elementów zespołu oraz stworzenie możliwości pokazania średniowiecznych urządzeń, detali i  elementów wystroju architektonicznego zamku zachowanych już w Polsce fragmentarycznie lub bardzo rzadkich. Może to wzbogacić projektowaną rekonstrukcję oraz przywrócić klimat miejsca i czasu. Warto zwrócic uwagę na to, że takich detali niemal całkowicie brak w efektownie odbudowanym w 1956 roku Zamku Górnym.



O doborze rozwiązań decyduje naukowa analiza wyników badań reliktów zamku oraz analiza funkcji i analogicznych rozwiązań w innych zamkach. Zakładamy też, że dopiero wytypowany w powyższym opracowaniu dodatkowy zakres badań archeologiczno - architektonicznych pozwoli na precyzyjniejsze odtworzenie pierwotnego stanu zamku.

Zgodnie z podręcznikową definicją, rekonstrukcja i kreacja niezachowanych form i części zamku to działania określane jako pozakonserwatorskie. Dla elementów zachowanych murów i fundamentów oraz ukształtowania terenu (fosy), często zdeformowanych przez wcześniejsze przebudowy lub też niezbyt szczęśliwą ekspozycję, przyjęto szereg zabiegów konserwatorskich takich jak, odsłonięcie, zabezpieczenie i konserwacja.



Przy pracach projektowych przyjęto następujące zasady:
-konserwacji, ekspozycji i maksymalnego zachowania elementów zabytkowych
-ograniczenie nowych trwałych (murowanych) uzupełnień murów (nadbudowy) do niezbędnego dla osiągnięcia optymalnych efektów krajobrazowych, estetycznych, dydaktycznych i użytkowych minimum
-pozostałe, nowe elementy będą rozbieralne i wykonane z innych materiałów (konstrukcje drewniane, szachulcowe itp.)
-wprowadzone nowe elementy i uzupełnienia mają zabezpieczyć i uczytelnić pierwotną formę i funkcję zachowanych obiektów
-o doborze projektowanych elementów zamku, ich form architektury, detalu i funkcji decyduje rozpoznanie obiektu i naukowe przesłanki. (Oparta na tych zasadach koncepcja będzie służyć analizie możliwości i sposobów rekonstrukcji Dolnego Zamku.)

Projekt budowlany muszą poprzedzić dalsze badania archeologiczno - architektoniczne mające wpływ na ostateczną formę projektu i realizacji.